Terug naar hoe het ooit was?
9 minute read
Een week nadat Mark Rutte de tweede lockdown begin december aankondigde, reed ik ‘s avonds laat op een zondag langs de lokale McDonald's. Normaal gesproken zie ik bij de McDrive niet meer dan drie auto’s in een rij staan, hongerige mensen die normaliter niet langer dan een paar minuten hoeven te wachten op een snelle hap junkfood. Die dag telde ik zeker 15 auto’s. Ik zou beter moeten weten, maar het gevoel van teleurstelling in mijn medemens maakte zich op dat moment meester van mij. Nu vond ik het niet per se teleurstellend dat die hongerige mensen nu nog iets langer moesten wachten op een kartonnen bakje gevuld met dierenleed. Het was vooral teleurstellend dat een corporatie zo groot als de McDonalds nog altijd lijkt te gedijen, terwijl naar alle waarschijnlijkheid, de wijze waarop wij mensen met dieren omgaan, tot de coronacrisis heeft geleid. Zou dan niemand daar wachtend in de rij gniffelend tot de gedachte komen dat het nogal gek is om iets te blijven steunen, wat in ieder geval in symbolisch opzicht de reden is dat je in de rij staat voor de mcdrive en niet je favoriete restaurant kunt bezoeken.
We zijn met veel zaken tot stilstand gebracht door het coronavirus, maar het massaal fokken en slachten van dieren gaat nog altijd door. De focus ligt zo gigantisch op koste wat kost ons normale leventje te blijven behouden, dat we lijken te vergeten wat de oorzaak is geweest van het ontstaan van dit virus. Naar alle waarschijnlijkheid is het virus ontstaan op een plek waar dieren in erbarmelijke omstandigheden worden gehouden, waardoor we nu al meer dan een jaar in de spreekwoordelijke penarie zitten. Nu ben ik de laatste persoon die jou als lezer, die de tijd heeft genomen dit stuk te lezen, de les wilt lezen. Er zijn al genoeg figuren die je vertellen wat je wel of niet moet doen, het enige wat ik kan hopen is dat ik je aan het denken zet, al is het maar vijf minuten.
Wat een bizar jaar hè?!
De coronacrisis heeft het leven in 2020, zoals wij mensen dat kennen, tot stilstand gebracht en een andere richting gegeven. Restaurants werden gesloten, zorgmedewerkers raakten overspannen, de ouderen in de verzorgingshuizen werden nog iets sneller de dood ingejaagd en we moesten thuis gaan werken. Een normaal jaar kent al genoeg leed, maar het coronajaar zal in verschillende huishoudens voor nog iets meer leed gezorgd hebben. Genoeg verandering van omstandigheden om in iedere talkshow of nieuwsuitzending te horen wat een bizar jaar het wel niet was. Nu was het in zekere zin ook een bizar jaar, vanuit het perspectief dat je in een normaal jaar wél buiten de deur een film kunt kijken of een concert kunt bezoeken. Als je het nu eens op een andere manier bekijkt, op een meer objectieve manier, zou je weleens tot de conclusie kunnen komen dat het ook een heel bijzonder jaar is geweest. Het jaar 2020 heeft ons met een mild virus op de vingers getikt, zoals een soort mondelinge waarschuwing van die chagrijnige HR-medewerker. Het is een vervelend en hardnekkig virus, maar gelukkig is het voor de meeste mensen niet heftiger dan een griepje. Je zou ook wel kunnen stellen dat we nog geluk hebben gehad. In de jaren ‘80 dook er een virus op waarbij je minder geluk had als dit je trof, waarbij de besmette persoon in die jaren onvermijdelijk afstevende op de dood; het aids virus. Een virus dat bij de mens terechtkwam door een toename in contact tussen mens en aap. Aangezien er dagelijks nog altijd 3000 mensen aan de gevolgen van het aids virus overlijden, zouden we geen nieuwe pandemie nodig gehad moeten hebben om te beseffen dat we rigoureus anders moeten omgaan met dieren.
Eind 2019 kwamen de eerste schokkende beelden naar buiten vanuit WuHan, China. Op die beelden leek het alsof de zombie apocalypse was uitgebroken. Voor de oplettende persoon leek het al vrij snel duidelijk dat 2020 weleens een heel ander jaar zou kunnen worden. Een week nadat het langverwachte nieuwe album van Pearl Jam in maart uitkwam, kondigde Rutte de eerste lockdown aan. Ik maakte mij net als de meeste mensen zorgen, vooral om mijn ouders. Het virus leek niet veel impact te hebben op jonge gezonde mensen, maar wanneer je op leeftijd bent kun je het beter niet krijgen. Noodgedwongen hebben we onszelf in recordtijd moeten aanpassen aan de veranderde omstandigheden. We zijn massaal thuis gaan werken, onze kinderen van school gehaald en hopelijk zijn de smerige mensen onder ons er meer bewust van geworden de handen niet alleen met water te wassen. Op persoonlijk vlak zijn die veranderde omstandigheden overigens zeer goed bevallen, zoals je kunt lezen in mijn introductie heeft het coronajaar mij geen windeieren gelegd (rare uitdrukking trouwens, windeieren leggen). Ik werk al 9 maanden fulltime thuis en heb eindelijk zeeën van tijd om te lezen, te denken en te schrijven. Voor mij betekende dat onder andere om eens goed na te denken over de oorzaak van deze Covid-19 epidemie.
Wat het vorige jaar zo bijzonder heeft gemaakt is dat we werden gedwongen om tot stilstand te komen als samenleving en menigeen werd in staat gesteld zich te bezinnen over tal van onderwerpen. Die eerste maanden lazen we nog artikelen over de natuur die lichtjes leek te herstellen. De smog verdween in Chinese steden, waardoor men voor het eerst in tijden weer de kleur van de hemel kon zien. Alhoewel hier aan het begin van de crisis dus zeker wel over geschreven is in de media, ging het dagelijkse gesprek er gauw alleen nog maar over hoe snel we weer terug konden naar het normale bestaan. In beginsel een logische reactie, immers gooide dat virus even flinke roet in het eten. Naast de egoïstische belangen, was er ook het belang om te voorkomen dat de ziekenhuizen werden overspoeld met mensen die niet langer zelfstandig kunnen ademen. Uiteraard moeten we er alles aan doen om de verspreiding van het virus tegen te gaan, maar we moeten naast symptoombestrijding toch ook in staat zijn gelijktijdig het gesprek te voeren over de oorzaak? Is voorkomen nog altijd niet beter dan genezen?
Een natte markt in China
Het ons nu zo bekende Coronavirus is naar alle waarschijnlijkheid ontstaan op een natte markt vol met levende en exotische dieren in Wuhan, China. Een ziekte die is overgedragen van dier op mens. Op deze gigantische natte markt in Wuhan heb je duizenden stalletjes waar je vrijwel ieder nog niet uitgestorven diersoort kunt laten slachten en eten. Tijdens mijn research las ik in een artikel, daterend van februari vorig jaar, dat er 110 verschillende soorten slachtvee zijn geteld op deze dierenmarkt. Ik zal niet alles opsommen, maar voor de liefhebbers onder ons kun je op deze markt terecht voor onder andere bevers, stekelvarkens, vossen, marmotten, dassen, vleermuizen, ratten, herten, cavia’s, slangen, otters, schubdieren, ezels, honden, dromedarissen en kamelen. Volgens onderzoek, lees ik verder in hetzelfde artikel, liggen kamelen zo goed als zeker aan de oorsprong van het Mers-virus dat in 2012 in het Midden-Oosten 250 mensen besmette en 93 dodelijke slachtoffers maakte. Alles op een natte markt is vers, en nog levend. De verschillende dieren die je er aantreft worden in kleine, op elkaar gestapelde kooitjes, onder erbarmelijke omstandigheden gehouden. De dieren worden voor de ogen van het publiek, midden op straat geslacht. Het is een plek waar je overal op straat een mengsel van water, bloed, schubben van vissen en kippen darmen tegenkomt. We weten inmiddels dat slechte hygiëne de veroorzaker is van vele ziektes, dus dat daar op natte markt een virus is ontstaan, zou ons niet eens heel erg mogen verrassen.
We hebben in het westen een duidelijke mening over de vreselijke omgang met dieren in het oosten, maar zijn wij in het westen zoveel beter, vroeg ik mij af. In de vijf minuten tijd die het je vermoedelijk kost tot hier gelezen te hebben, zijn er 9 koeien, 140 varkens en 5.750 kippen geslacht in Nederland. Wij zijn de dieren die we eten al snel als product gaan zien, geen levende wezens die misschien net als de mens het recht op een vrij bestaan hebben. Wat het slachthuis in Zevenhuizen anders maakt dan de natte markt in Wuhan is regelgeving en hygiëne, maar dat wil niet zeggen dat er bij ons geen virussen ontstaan. We zijn bijvoorbeeld bekend met de vogelgriep en de varkenspest. De reden dat een nieuw virus in een Nederlandse slachterij minder kans heeft om op de mens over te slaan is, omdat die slachterij staat in een bureaucratische rechtsstaat met regels en voorschriften. Als er op een fokkerij of slachterij iets uitbreekt, worden de dieren met duizenden tegelijk in no time geruimd, om vervolgens snel weer de productie op te kunnen starten. De consument die in de supermarkt zijn schaaltje kip met een één beter leven ster koopt, merkt daar helemaal niets van. Je kan van de Chinezen zeggen wat je wilt, maar ze verbergen hun gebrek aan respect voor dieren in ieder geval niet.
Hoe wij met dieren omgaan
Al op jonge leeftijd worstelde ik ermee dat men het normaal vind om dieren te eten, al helemaal toen ik voor het eerst beelden zag van de manier waarop veel dieren werden gehouden. Dat wil niet zeggen dat ik zelf geen dieren at, immers wordt de mens opgevoed met het idee dat wij mensen dieren horen te eten. Het heeft voor mij ruim 30 jaar geduurd, voordat ik compleet overstapte op een plantaardig dieet. Dat is een lange weg geweest en ergens kan ik nog wel begrip opbrengen voor de kudde mensen die achterin de rij gaan staan van de McDrive voor een BigMac. Het is zoveel makkelijker om zonder de realiteit onder ogen te zien/met oogkleppen op door het leven te gaan, maar ik denk wel dat het inmiddels tijd is dat we er meer over na gaan denken en in beweging komen om verandering te bewerkstelligen. Nu kan ik me voorstellen dat je mij maar een belerende lul vindt, die jou als mogelijke vleeseter nu een schuldgevoel wil aanpraten. Dat is niet mijn intentie. Het enige wat ik vraag is dat je nadenkt over onze omgang met dieren en in het bijzonder de dieren die als voedsel dienen. Nu is het ene lijden niet beter dan het andere lijden, lijden is immers lijden, maar om een voorbeeld te geven van hoe heftig een lijdensweg kan zijn, schets ik hieronder de laatste uren van het leven van een varken.
Nadat de varkens een uur of meer in een vrachtwagen hebben doorgebracht komen ze aan bij het slachthuis, wat voor deze dieren betekent dat ze het eindstation hebben bereikt van hun gevangen
bestaan. Eenmaal uitgeladen, worden ze in de slachterij via een beweegbare wand een lift in geduwd, waarna de lift naar beneden zakt om de varkens via gas het bewustzijn te doen verliezen, in de
hoop dat ze niet bewust mee maken wat zal volgen. Als de lift weer omhoog komt zijn de varkens hopelijk bewusteloos. Vervolgens worden ze levend ondersteboven opgehangen aan een haak in een
railsysteem. Een kort moment later worden ze gestoken in de nek, waardoor ze via hun halsslagader leegbloeden. Na het steken worden de varkens door een heet bad gesleept om schoon te worden en de
haren los te weken. Nu zijn er meerdere gevallen bekend waarbij de varkens nog gewoon bij bewustzijn waren en dus levend zijn gekookt en verdronken, terwijl er bloed gutst uit de nek. Stel je
eens voor dat je wakker wordt hangend aan je benen en in een bad met kokend water wordt ondergedompeld. Ik kan me voorstellen dat het niet prettig is geconfronteerd te worden met het feit dat het
levende wezen waar jouw plakje bacon van afkomstig is, door de hel is gegaan. De mensen die er berusting in denken te vinden dat varkens minderwaardige dieren zijn, moet ik ook teleurstellen: uit
verschillende studies is namelijk gebleken dat de cognitieve vaardigheden van een varken vergelijkbaar zijn met die van kinderen van rond de vier jaar en een kind van vier zouden we dit toch
nooit aandoen?
Terug naar hoe het ooit was?
Men is de huidige situatie begrijpelijkerwijs meer dan zat. Het leven in de wachtstand zetten totdat het weer veilig genoeg is om naar “buiten” te mogen. Misschien kunnen we deze gedwongen stilstand alleen wel benutten om na te denken over hoe we het beter kunnen doen en dus niet simpelweg alleen terugverlangen naar hoe het ooit was. Het coronavirus zal vermoedelijk voor een nog zeer lange tijd onder ons blijven en daar moeten we dus mee leren leven. Ieder virus is teveel, laten we dan ook alles op alles zetten om erger in de toekomst te voorkomen. Ik stel voor dat we beginnen te stoppen met wegkijken, het gesprek beginnen te voeren en een toekomst tegemoet gaan waarin we niet alleen als mens minder lijden, maar ook de andere levende wezens waarmee we deze planeet delen iets minder zullen lijden.
Cheers,
Rick
Laat een bericht achter
Vond je het een tof artikel? Voel je vrij het dan te delen!